همه خودروها دارای قطعات الکتریکی زیادی ازجمله سنسورها هستند که هریک وظیفه کنترل و پایش سیستم‌های مختلف و عملکرد اجزای خودرو را بر عهده دارند. اگر در کار هریک از این سنسورها خللی ایجاد شود، با ارسال اطلاعات نادرست به رایانه خودرو باعث می‌شوند مشکلاتی برای خودرو به وجود آید. یکی از این سنسورهای بسیار مهم سنسور مپ (MAP) است که نظارت بر میزان ورودی جریان هوا به داخل موتور را بر عهده دارد. می‌خواهیم در این مطلب درباره علائم خرابی سنسور مپ و روش عیب‌یابی آن صحبت کنیم.

سنسور مپ چیست؟

سنسور مپ را سنسور فشار منیفولد هوا هم می‌نامند. مپ کوتاه‌شده عبارت «سنسور فشار مطلق منیفولد» است و برخلاف نامش، هیچ ارتباطی با نقشه یا سیستم مسیریابی ندارد. این سنسور مقدار ورودی جریان هوا به داخل موتور را پایش می‌کند. با اطلاعاتی که این سنسور به رایانه خودرو (ECU) ارسال می‌کند، رایانه می‌تواند چگالی هوا را محاسبه کرده و بسته به غلظت آن، تنظیم کند که دقیقا چقدر سوخت باید وارد محفظه شود تا مخلوط سوخت-هوا ترکیب مناسبی داشته باشد.

محل قرارگیری سنسور مپ

بسته به مدل خودرو، سنسور مپ ممکن است زیر داشبورد، روی فایروال (حایل بین موتور و اتاق خودرو)، در بخش داخلی گلگیر یا کنار منیفولد ورودی قرار داشته باشد. اگر روی هیچ‌یک از این اجزایی که گفتیم نبود، به دفترچه راهنمای مالک مراجعه کنید تا بدانید سنسور مپ خودروتان دقیقا کجاست.

علائم خرابی سنسور مپ

شاید بپرسید چطور می‌توانیم متوجه خرابی سنسور مپ شویم؟ ۷ نشانه وجود دارد که با مشاهده آنها می‌توانید احتمال بدهید سنسور مپ از کار افتاده است. این ۷ نشانه عبارت‌اند از:

 خودرو سوخت زیادی مصرف می‌کند

اگر سنسور مپ خراب باشد، ممکن است به رایانه خودرو (ECM) به‌اشتباه اطلاع بدهد که خلاء کافی وجود ندارد. به این ترتیب، رایانه فرض می‌کند بار روی موتور زیاد است؛ بنابراین سوخت بیشتری تخلیه می‌کند و زمان‌بندی جرقه را جلو می‌برد. این کار به مصرف بیش‌ازحد سوخت و انفجار می‌انجامد.

۲. قدرت خودرو کاهش می‌یابد

اگر رایانه اطلاعاتی بخواند که نشان می‌دهد میزان خلاء زیاد است، فرض می‌کند بار روی موتور کم است؛ به این ترتیب تزریق سوخت را کاهش می‌دهد و زمان جرقه را به تأخیر می‌اندازد. شاید با این کار مصرف سوخت کاهش یابد، اما اگر سوخت کافی به موتور نرسد قدرت خودرو و شتاب‌گیری آن تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد.

۳. خودرو آلاینده‌های بیشتری منتشر می‌کند

یکی از علائم خرابی سنسور مپ این است که پاشش سوخت با میزان بار روی موتور ناهمخوانی دارد که این مسئله به افزایش آلاینده‌های مضر می‌انجامد. مصرف سوخت بیش‌ازحد باعث افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای هیدروکربن (HC) و مونوکسیدکربن (CO) بیشتر می‌شود و سوخت ناکافی هم انتشار اکسید نیتروژن (NOx) را افزایش می‌دهد.

۴. خودرو روی دور آرام خشن کار می‌کند

پاشش ناکافی سوخت باعث می‌شود خودرو روی دور آرام خشن کار کند و شاید حتی باعث میس‌فایر یا احتراق ناقص در سیلندر شود.

۵. موتور به سختی روشن می‌شود

ترکیب غلیظ یا رقیق سوخت-هوا باعث می‌شود موتور به‌سختی روشن شود. اگر فقط باید پایتان را روی پدال گاز قرار دهید تا خودرو روشن شود، احتمالا مشکل از سنسور مپ است.

۶. خودرو به‌خوبی گاز نمی‌دهد

فرض کنید خودرو را متوقف کرده‌اید و دوباره می‌خواهید حرکت کنید. روی پدال گاز فشار می‌دهید؛ اما خودرو آن‌طور که باید گاز نمی‌دهد. در این حالت احتمالا مشکل از سنسور مپ است؛ مخصوصا اگر رایانه به‌دلیل خرابی سنسور تشخیص دهد باید مخلوط سوخت-هوا را رقیق‌تر کند. وقتی مقدار هوا بیشتر از سوخت است، خودرو کشش ندارد.

۷. چراغ چک موتور روشن شده است

همان‌طور که می‌دانید چراغ چک موتور به دلایل زیادی روشن می‌شود که یکی از آنها خرابی سنسور مپ است. بسته به سن خودروی شما، کدهای تشخیص عیب مپ ممکن است متغیر باشد. اگر سنسور مپ کاملا خراب باشد، هیچ اطلاعاتی ارسال نمی‌کند، درحالی‌که یک سنسور مپ از کار افتاده ممکن است اطلاعات غیرمنطقی به رایانه بدهد. برای نمونه، سنسور مپ خلاء کم را نشان می‌دهد، در حالی که سنسور موقعیت دریچه گاز و سنسور موقعیت میل لنگ هر دو موتور را در حالت دور آرام نشان می‌دهند. این اطلاعات منطقی نیستند و بنابراین احتمالا سنسور مپ اطلاعات نادرست ارسال کرده است.

علت خرابی سنسور مپ

حال می‌خواهیم بدانیم اصلا چرا سنسور مپ از کار می‌افتد یا خراب می‌شود. ازآنجاکه عملکرد سنسور مپ هم به اجزای فیزیکی و هم به اجزای الکتریکی آن وابسته است، خرابی آن می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. یکی از رایج‌ترین دلایل وجود مشکل در این سنسور، انسداد آن به‌دلیل وجود کثیفی یا پسماندهای موجود در محفظه موتور است. از سوی دیگر، ممکن است سنسور آسیب دیده باشد و از کار بیفتد. گاهی هم گرمای بیش‌ازحد موتور، باعث داغ‌شدن اجزای الکترونیکی این سنسور می‌شود یا اینکه باعث ترک‌خوردن لوله خلاء می‌شود. همچنین اگر محفظه خلاء نشتی داشته باشد یا آسیب ببیند، باز هم سنسور نمی‌تواند اطلاعات درستی ارائه کند و باید تعویض شود.